Bestemmingsplan Percelen Noordma

1.1 Aanleiding

In het kader van het gebiedsontwikkelingsproces van de Hunze, heeft Sweco (destijds nog Grontmij) in 2015 een inrichtingsplan opgesteld voor het gebied Tusschenwater. Omdat de gronden in polder Noordma op dat moment nog niet beschikbaar waren was doorkoppeling van het water naar het Zuidlaardermeer niet mogelijk. De verbinding verliep daarom via de Oostermoersche vaart. Inmiddels is voor het gebied Noordma een aanvulling gemaakt en kan het Hunzedal als een zo natuurlijk mogelijk beekdal worden ingericht. Op enkele gebieden na is het in de gehele bovenloop tot herstel van natuur gekomen. De gebieden Tusschenwater en Noordma zijn de laatste nog te realiseren delen van de bovenloop en vormen gezamenlijk na realisatie een groot dynamisch doorstroommoeras.

Enkele van de maatregelen die getroffen moeten worden om het doorstroommoeras te realiseren passen niet binnen het huidige bestemmingsplan. Wijziging van de bestemming is nodig om de maatregelen planologisch mogelijk te maken. Dit bestemmingsplan voorziet hierin.

1.2 Ligging en begrenzing

Het plangebied is opgedeeld in drie bestemmingsvlakken. Alle drie liggen ze ofwel aan de Hunze of Oostermoerse Vaart dan wel aan het Havenkanaal (zie figuur 1.1).

Figuur 1.1: Weergave van het plangebied.

1.3 Vigerende bestemmingsplannen

In de gebieden waarop dit bestemmingsplan voor de drie percelen van toepassing is gelden momenteel de volgende bestemmingsplannen:

Bevoegd gezag	IMRO-code	Naam	Datum	Status
Gemeente Tynaarlo	NL.IMRO.17300000BPZuidoeversAP-	Zuidoevers Zuidlaardermeer	13-12-2005	vastgesteld
Gemeente Tynaarlo	NL.IMRO.1730.BPTusschenwater-0401	Tusschenwater	9-12-2015	vastgesteld

Zuidoevers Zuidlaardermeer

Het noordelijke en het meest zuidoostelijke bestemmingsvlak vallen onder bestemmingsplan Zuidoevers Zuidlaardermeer. Dit plan is vastgesteld op 13 december 2005. Met dit plan wordt de herontwikkeling van het gebied ten zuiden van het Zuidlaardermeer mogelijk gemaakt.

Het noordelijke perceel heeft in dit plan de bestemmingen Groenvoorzieningen, Recreatieve doeleinden en Verkeer. In lijn met de natuurontwikkelingsgebieden in het Hunzedal wordt nu ook op dit perceel de bestemming Natuur gelegd.

Het langgerekte perceel heeft de bestemming 'Natuur- en agrarisch gebied Noordlanden' en 'Water'. De te treffen maatregelen om het gebied Noordma in te richten tot natuur en waterbergingsgebied passen niet binnen het vigerende plan om dat de bestemmingen geen ruimte bieden voor de aanleg van de kaden. Beide bestemmingen worden ter plaatse van het plangebied gewijzigd in de bestemming Natuur.

Tusschenwater

Het meest zuidoostelijke perceel valt onder het bestemmingsplan Tusschenwater (vastgesteld op 9 december 2015) en heeft daar de bestemming 'Agrarisch'. Binnen deze bestemming past het realiseren van natuurontwikkeling niet. Ook wordt er een kade aangelegd ten behoeve van de natuurontwikkeling.

Door op de drie gebieden de bestemming Natuur te leggen is de gebiedsontwikkeling planologisch geregeld.

1.4 Leeswijzer

Deze toelichting is als volgt opgezet:

Hoofdstuk 2 gaat in op de ruimtelijke situatie van de percelen en motiveert de functiewijziging. In hoofdstuk 3 wordt een beknopte beschrijving gegeven van het relevante provinciaal en gemeentelijk beleid dat een relatie heeft met het plangebied. Hoofdstuk 4 gaat vervolgens in op de relevante omgevingsaspecten voor het bestemmingsplan. De juridische beschrijving van het plan staat in hoofdstuk 5. In hoofdstuk 6 wordt ingegaan op de uitvoerbaarheid van het plan. Hierbij is onderscheid gemaakt in de economische en de maatschappelijke uitvoerbaarheid.

2.1 Achtergrond

2.2 Planbeschrijving

Het noordelijke en meest grote perceel zal voornamelijk worden gebruikt voor waterberging. Aan de noordkant van het perceel komt een halfverhard fietspad, een gedeelte van het terrein naast het fietspad zal worden opgehoogd tot boven boezempeil om te voorkomen dat deze onder water komt te staan.

De kade ten zuiden en oosten van het oostelijke bestemmingsvlak zal worden verwijderd en er zal een nieuwe kade worden aangelegd binnen het bestemmingsvlak aan de noord- en westzijde. Daarnaast zal de sloot naast de Hunzeweg verwijdt worden om aan te sluiten bij de ontwikkeling van het gebied Tusschenwater.

Het meest zuidelijke perceel zal gedeeltelijk worden opgehoogd tot boven boezempeil en er zal een kade worden aangebracht.

Figuur 3.3: Overzicht maatregelen, geprojecteerd op de vigerende bestemmingen

3.1 Provinciaal beleid

3.2 Gemeentelijk beleid

4.1 Archeologie en cultuurhistorie

Archeologie

Nederland heeft in 1992 het verdrag van Malta ondertekend. Het verdrag van Malta heeft als doel het archeologisch erfgoed in de bodem beter te beschermen. Voor gebieden waar archeologische waarden voorkomen of waar een reële verwachting bestaat dat er archeologische waarden aanwezig zijn dient er een archeologisch onderzoek uit te worden gevoerd, voordat er bodemingrepen plaatsvinden.

Betekenis voor het plangebied

In opdracht van Prolander is een archeologisch onderzoek uitgevoerd voor het plangebied Noordma. Het gebied zal worden ingericht voor natuur en waterberging. De transformatie die plaats zal vinden is voornamelijk van agrarisch gebruik naar natte natuur. Het plangebied ligt aan de zuidzijde van het Zuidlaardermeer en vormt de nog ontbrekende (natuur)schakel tussen het Zuidlaardermeer en het achterliggende Hunzegebied en Tusschenwater.

Voor een eerder opgesteld inrichtingsplan Noordma is door Sweco (toen Grontmij) in 2011 een archeologisch bureauonderzoek opgesteld. In de tussenliggende periode zijn deze plannen ingrijpend gewijzigd. Daarom is op basis van de bevindingen en conclusie in het eerder opgestelde bureauonderzoek een nieuw inventariserend veldonderzoek uitgevoerd door middel van verkennende boringen in een aantal zones binnen het plangebied Noordma en Zuidoevers fase II. Doel hierbij was aanvullende informatie te verkrijgen over de bodemopbouw, de mate van gaafheid daarvan, de aanwezigheid en diepteligging van een podzol in de top van het dekzand en de dikte van een daarop aanwezige buffer van veen. Deze gegevens zijn vervolgens samengevoegd met de resultaten uit het in 2011 uitgevoerd booronderzoek in het plangebied Noordma.

Voor een aantal plekken in polder Noordma is geconstateerd dat als de bouwvoor met meer dan 30 cm zal worden ontgraven, er aanvullend onderzoek nodig is. De boringen uit het onderzoek waar dit voor geldt zijn aangegeven in de bijlagen bij het archeologisch onderzoek. Deze situatie doet zich niet voor op de percelen waar dit bestemmingsplan op van toepassing is, hier is geen aanvullend onderzoek noodzakelijk. De rapportage is als bijlage 3 bij deze bestemmingsplantoelichting gevoegd.

Het meest oostelijk perceel van het plangebied van dit bestemmingsplan is niet in het archeologisch onderzoek van 2022 meegenomen. Op de Archeologische beleidskaart van de gemeente Tynaarlo is dit perceel aangeduid als 'verstoord of archeologisch onderzocht en vrijgegeven'. Ter plaatse geldt geen onderzoeksplicht.

Voor de twee westelijke percelen van het plangebied van dit bestemmingsplan is de verwachting voor archeologische vondsten laag. Indien bij de uitvoering van de werkzaamheden toch onverwacht archeologische resten worden aangetroffen, dan is conform artikel 5.10 van de Erfgoedwet aanmelding van de desbetreffende vondsten bij de minister verplicht.

Cultuurhistorie en landschap

Het plangebied Noordma is gelegen in het oerstroomdal van de Hunze of Oostermoersche Vaart. Dit stroomdal is in de voorlaatste ijstijd opgevuld met smeltwaterzanden. Deze afzettingen behoren tot de Formatie van Boxtel. Op deze smeltwaterzanden is in de laatste ijstijd dekzand afgezet behorende tot het Laagpakket van Wierden. Ook heeft er op lager gelegen plekken in het landschap veengroei plaatsgevonden. In het gehele onderzoeksgebied is dit veen (Hollandveen, Formatie van Nieuwkoop) te vinden. Volgens de geomorfologische kaart bestaat bijna de gehele bodem van het plangebied uit de beekdalbodem van de Hunze. Dit is een strook die is opgevuld met veen. Dit beekdal wordt ten westen en ten oosten ingesloten door ontgonnen veengebieden, bestaande uit (moerige) eerd- en podzolbodems, wat overeen komt met de zich onder het ontgonnen veen bevindende smeltwaterzanden en dekzanden.

In de Structuurvisie Cultuurhistorie 'Een juweel tussen twee provinciehoofdsteden' heeft het gebied waarin de drie percelen vallen de waardering 'hoog gemiddelde waardering' gekregen als onderdeel van het Hunzestroomdal. In het algemeen geldt hiervoor het uitgangspunt van een gebiedsgerichte benadering waarbij de ruimtelijke identiteit gebaseerd op de noord-zuid oriëntatie van ruggen en beekdalen met de hieruit ontstane en nog herkenbare occupatie, leidend is.

Betekenis voor het plangebied

Dit bestemmingsplan voor de drie percelen maakt het mogelijk een aantal inrichtingsmaatregelen voor het herstel van het Hunzedal uit tevoeren, zoals in de Hunzevisie bedoeld. Het project geeft invulling aan het beleid voor cultuurhistorie en landschap door de oorspronkelijke structuur van het beekdallandschap te versterken met behoud van cultuurhistorische landschapselementen.

Conclusie

De werkzaamheden binnen het plangebied lijden niet tot verlies aan archeologische en cultuurhistoriesche waarden. Het landschap zal veranderen doordat agrarisch gebruik wijzigt in natuurgebied. De herstelwerkzaamheden aan het Hunzedal en de aanleg van het doorstroommoeras sluiten aan bij de ontstaansgeschiedenis van het gebied. Het plan is vanuit archeologie en cultuurhistorie uitvoerbaar.

4.2 Bedrijven en milieuzonering

Milieuzonering is het aanbrengen van een ruimtelijke scheiding tussen milieubelastende en milieugevoelige functies. Doel is om bij het opstellen van een ruimtelijk plan een goed en veilig leefklimaat te waarborgen, maar tegelijkertijd ook aan bedrijven voldoende milieuruimte te bieden voor het uitoefenen van hun activiteiten.

De mate waarin bedrijven invloed hebben op hun omgeving is afhankelijk van de aard van de bedrijvigheid en de afstand tot een milieugevoelige bestemming. Milieugevoelige bestemmingen zijn gebouwen en terreinen die naar hun aard bestemd zijn voor het verblijf van personen gedurende de dag of nacht of een gedeelte daarvan (bijvoorbeeld woningen). Daarnaast kunnen ook landelijke gebieden en/of andere landschappen belangrijk zijn bij een zonering tot andere, minder gevoelige, functies zoals bedrijven.

Milieuzonering beperkt zich tot milieuaspecten met een ruimtelijke dimensie, zoals geluid, geur, gevaar en stof. De mate van belasting, en daarmee de gewenste aan te houden afstand, kan per aspect en per bedrijfstype verschillen. In de publicatie 'Bedrijven en Milieuzonering' van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is een lijst opgenomen met daarin de minimale richtafstanden tussen een gevoelige bestemming en bedrijven. Van deze richtafstanden kan worden afgeweken, mits wordt onderbouwd waarom de feitelijke milieuhinder als minder belastend wordt gezien.

Betekenis voor het plangebied

Natuur is geen milieugevoelige bestemming zoals bedoeld in de publicatie Bedrijven en milieuzonering. Ook veroorzaakt de bestemmingswijziging geen risico op milieuhinder. Vanuit milieuzonering is het bestemmingsplan uitvoerbaar.

4.3 Bodem

Algemeen

Uitgangspunt van een goede ruimtelijke ordening is dat de bodemkwaliteit geschikt is voor de beoogde bestemming en de daarin toegestane gebruiksvormen. Dit betekent dat het aspect bodemkwaliteit voor vrijwel alle nieuwe ontwikkelingen, die met ruimtelijke plannen mogelijk worden gemaakt, onderzocht moet worden.

Betekenis voor het plangebied

Voor de huidige bestemmingsplannen waarin de drie percelen vallen zijn geen bodemonderzoeken uitgevoerd. In z'n algemeenheid kan gezegd worden dat er in gebieden met een langdurig agrarisch gebruik plaatselijk sprake kan zijn van verontreinigingen in de bodem. Dat kan het geval zijn ter plaatse van slootdempingen waarvoor geen gebiedseigen gronden en materialen zijn gebruikt of ter plaatse van dammen en opritten. Nader bodemhygiënisch onderzoek zal de kwaliteit van de bodem voor aanvang van de werkzaamheden inzichtelijk maken en aangeven of en welke maatregelen getroffen moeten worden.

Het gebruik van gronden voor natuur genereert geen vervuiling en is geen bodembedreigende activiteit. Als gevolg van de bestemmingswijziging treden er geen nieuwe negatieve milieuhygiënische effecten op.

Conclusie

Voor aanvang van de aanleg van het doorstroommoeras zal bodemonderzoek uitgevoerd worden. In het project is hier rekening mee gehouden. Het gebruik van het gebied als natuurgebied leidt op zichzelf niet tot negatieve milieuhygiënische effecten voor de bodem. Het bestemmingsplan is uitvoerbaar.

4.4 Ecologie

Algemeen

Projecten of handelingen waarbij mogelijk beschermde natuurwaarden worden aangetast dienen te worden getoetst aan de wet- en regelgeving voor natuur. De natuurbescherming in Nederland bestaat uit de volgende kaders:

• Wet natuurbescherming:
  • 1. Natura 2000-gebieden (Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn);
  • 2. soorten;
  • 3. houtopstanden;
• Natuurnetwerk Nederland (NNN).
• Eventueel andere provinciaal beschermde gebieden buiten het NNN.

Het verkennend natuur onderzoek is erop gericht om een eerste inzicht te krijgen in de mogelijke effecten van het plan op de beschermde natuurwaarden in en om het plangebied. Toetsing heeft plaatsgevonden op de Wnb Gebiedsbescherming (Natura 2000-gebieden), Wnb Soortenbescherming en op de provinciale natuurbeleidskaders. De toetsing van de houtopstanden is buiten beschouwing gelaten aangezien er geen bomen aanwezig zijn binnen het plangebied die onderdeel uitmaken van een in de Wet Natuurbescherming geformuleerde definitie van een houtopstand.

Betekenis voor het plangebied

Natura 2000

Het plangebied ligt nergens binnen Natura 2000-gebied waardoor directe aantasting zoals oppervlakteverlies en versnippering van een Natura 2000-gebied is niet aan de orde is. Het planvoornemen heeft geen negatieve gevolgen voor het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen voor de soorten of habitattypen voor de het betreffende Natura 2000-gebieden. Het plangebied ligt op enkele honderden meters van het Zuidlaardermeergebied vandaan, waarbij verstoring van essentiële rust- en foerageergebieden van (niet) broedvogels op voorhand uitgesloten is, doordat deze gebieden aan de noordzijde van het Natura 2000-gebied liggen, terwijl het plangebied aan de zuidzijde ligt (>3 km). Er zal tijdelijk verstoring en beperkt areaal aan foerageergebied verloren gaan door de aanlegfase van de werkzaamheden. De draagkracht van het Zuidlaardermeergebied en directe omliggende agrarisch gebied is dermate groot dat het verlies van foerageergebied binnen het plangebied niet zal leiden tot significante negatieve effecten. Tevens zal het planvoornemen meer broedgelegenheid voor doelsoorten van het Natura 2000-gebied creëren.Het meest dichtbijgelegen Natura 2000-gebied (Zuidlaardermeergebied op circa 0,2 km) is niet stikstofgevoelig. Het daarna meest dichtbijgelegen gebied betreft het Drentsche Aa-gebied wat wel stikstofgevoelig is, op circa 2,3 km afstand van het plangebied. Om de uitvoerbaarheid van de bestemmingsplanwijziging inzichtelijk te maken, dient een AERIUS-berekening uitgevoerd te worden om te bepalen hoeveel additionele stikstofdepositie plaatsvindt op de omliggendeNatura 2000-gebieden. Afhankelijk van de uitkomst is mogelijk aanvullende ecologische toetsing nodig.

Soortenbescherming

Er is aanvullend onderzoek nodig om inzichtelijk te maken of de wijziging van het bestemmingsplan uitvoerbaar is.De wijziging van het bestemmingsplan is uitvoerbaar als tijdens de werkzaamheden negatieve effecten op de soort grote modderkruiper wordt voorkomen. De watergangen kunnen potentieel geschikt zijn als leefgebied voor deze soort. In de nieuwe situatie wordt het volledige plangebied omgevormd naar natte natuur, waardoor het leefgebied van deze soort substantieel wordt uitgebreid. Om tijdens de werkzaamheden negatieve effecten op de soort te voorkomen dient gewerkt te worden onder ecologische begeleiding en is een Ecologisch werkprotocol nodig (zie paragraaf 3.3.5 van het Verkennend Natuuronderzoek). Het plangebied is geschikt als broedplaats voor vogels (algemene soorten). Om verstoring van broedende vogels te voorkomen zullen de werkzaamheden buiten het broedseizoen (grofweg half maart t/m juli met uitloop tot halverwege augustus) uitgevoerd moeten worden. Als niet voorkomen kan worden om in het broedseizoen te werken dient kort voor de uitvoering gecontroleerd te worden of sprake is van broedgevallen binnen de verstoringsafstand. Als dit het geval is moet worden gewacht tot de jongen uitgevlogen zijn. Tijdens het veldbezoek is geen geschikt habitat voor overige beschermde, niet vrijgestelde, soorten waargenomen. Negatieve effecten op overige niet vrijgestelde beschermde soorten zijn uit te sluiten. Wel dient voor alle voorkomende (vrijgestelde) soorten de zorgplicht in acht genomen te worden.

Zorgplicht

Voor eventueel aanwezige algemene (vrijgestelde) soorten geldt een vrijstelling van de verbodsbepalingen uit de Wet natuurbescherming. Hiervoor geldt wel de zorgplicht, wat betekent dat nadelige gevolgen voor planten en dieren zoveel mogelijk moet worden voorkomen. Aanwezige dieren dienen in de gelegenheid gesteld te worden het plangebied te verlaten.

Provinciaal natuurbeleid

De geplande werkzaamheden leiden niet tot aantasting van de wezenlijke kenmerken en waarden van NNN Drenthe omdat het planvoornemen juist ter stimulatie van de natuurwaarden en ten gunste van de ecologische verbinding dient. Tevens valt het plangebied buiten de begrenzing van andere beheergebieden aangewezen binnen de provincie Drenthe. De wijziging van het bestemmingsplan is uitvoerbaar binnen de kaders van het provinciaal natuurbeleid.

4.5 Stikstof

Met de Wet natuurbescherming worden soorten en habitattypen van Natura 2000-gebieden waarvoor instandhoudingsdoelen zijn geformuleerd, beschermd. Het uiteindelijke doel is het bereiken van een landelijk gunstige staat van instandhouding voor alle door de richtlijnen beschermde soorten en habitats. Hieruit volgt dat een project of plan niet mag leiden tot negatieve effecten voor het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen. In veel Natura 2000-gebieden is door een overbelasting van stikstof een probleem met de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen. Nieuwe ontwikkelingen die een toename van de stikstofdepositie tot gevolg hebben, kunnen hierdoor significant negatieve effecten hebben voor de instandhoudingsdoelstellingen.

Indien uit de berekeningen met AERIUS blijkt dat er geen sprake is van een toename van de stikstofdepositie (kleiner dan of gelijk aan 0,00 mol N/ha/jaar)op overbelaste habitats, dan kunnen significante effecten ten gevolge van stikstofdepositie op voorhand worden uitgesloten. Voor het onderdeel stikstofdepositie is er dan geen vergunningsplicht op grond van de Wetnatuurbescherming.

• Indien uit de berekening blijkt dat er sprake is van een toename van de stikstofdepositie (groter dan 0,00 mol N/ha/jaar) op overbelaste habitats, maar wordt voldaan aan één van onderstaande voorwaarden, dan is er ook geen vergunningsplicht op grond van de Wet natuurbescherming:
• verslechtering van stikstofgevoelige habitattypen of habitats van soorten kan, ondanks een toename van de depositie, volledig uitgesloten worden in een ecologische beoordeling (voortoets);

na intern salderen is de toename van de stikstofdepositie niet groter dan 0,00 mol N/ha/jaar.

Indien uit de berekening blijkt dat er sprake is van een toename aan stikstofdepositie (groter dan 0,00 mol N/ha/jaar) en niet aan één van bovenstaande voorwaarden wordt voldaan, is er sprake van een vergunningsplicht op grond van de Wet natuurbescherming. Een vergunning kan worden verleend als uit een passende beoordeling eventueel inclusief extern salderen en eventueel het succesvol doorlopen van de ADC-toets blijkt dat er geen risico’s zijn voor het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen van de betreffende Natura 2000-gebieden.

Betekenis voor het plangebied

Voor het bestemmingsplan Percelen Noordma is berekend of de aanleg- en gebruiksfase ten opzichte van de referentiesituatie zorgen voor een toename van stikstofdepositie op (naderend) overbelaste stikstofgevoelige leefgebieden en/of habitattypen in Natura 2000-gebieden. De berekeningen zijn uitgevoerd in AERIUS Calculator 2022.

In zowel de aanleg- als de gebruiksfase zijn geen toenames van de stikstofdepositie groter dan 0,00 mol N/ha/jaar berekend op (naderend) overbelaste, stikstofgevoelige leefgebieden en/of habitattypen in Natura 2000-gebieden. Significante effecten op Natura 2000-gebieden als gevolg van een toename van stikstofdepositie kunnen worden uitgesloten.

Conclusie

Het aspect stikstof vormt geen belemmering voor het plan.

4.6 M.e.r.-beoordeling

In de Wet milieubeheer en in het Besluit m.e.r. wordt onderscheid gemaakt tussen activiteiten die m.e.r. plichtig zijn, en activiteiten die m.e.r.-beoordelingsplichtig zijn. M.e.r.-beoordelingsplichtige activiteiten zijn activiteiten waarvoor de beslissing of wel of niet de m.e.r.-procedure moet worden doorlopen niet bij wet vastligt, maar door het bevoegd gezag moet worden genomen. Het bevoegd gezag moet bepalen of er sprake is van ‘belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu’, die het doorlopen van de m.e.r.-procedure wenselijk of noodzakelijk maken.

De activiteiten die m.e.r. plichtig of m.e.r.-beoordelingsplichtig zijn staan in de bijlagen C en D van het Besluit m.e.r. Hierin zijn de activteiten die dit bestemmingsplan mogelijk maakt, het treffen van maatregelen ten behoeve van natuurontwikkeling, niet genoemd. De natuuronwikkeling in de polders Noordma en Tusschenwater past al binnen de vigerende bestemmingen en is grotendeels uitgevoerd. Er worden als gevolg van dit bestemmingsplan geen inrichtingsmaatregelen uitgevoerd die m.e.r.-(beoordelings)plichtig zijn.

4.7 Externe veiligheid

Algemeen

Externe veiligheid betreft het risico dat aan bepaalde activiteiten verbonden is voor niet bij de activiteit betrokken personen. Het externe veiligheidsbeleid richt zich op het voorkomen en beheersen van risicovolle bedrijfsactiviteiten en van risicovol transport. Het gaat daarbij om de bescherming van individuele burgers en groepen tegen ongevallen met gevaarlijke stoffen of omstandigheden. Daarbij gaat het om de risico’s verbonden aan ‘risicovolle inrichtingen’, waar gevaarlijke stoffen worden geproduceerd, opgeslagen of gebruikt en anderzijds om het ‘vervoer van gevaarlijke stoffen’ via wegen, spoorwegen, waterwegen en buisleidingen.

Betekenis voor het plangebied

Het gebruik van gronden voor natuur wordt vanuit externe veiligheid niet als risicovol beschouwd. Er worden binnen het planvoornemen geen nieuwe risicovolle bedrijfsactiviteiten uitgevoerd of mogelijk gemaakt en er is geen sprake van risicovol transport door de planrealisatie. Ook zijn er geen risicovolle bedrijven in de omgeving die van invloed zouden kunnen zijn op het verblijf van personen in het gebied.

Binnen het plangebied ligt een gasleiding. Vanwege het feit dat het natter zal worden in het gebied is het nodig maatregelen te treffen voor de stabiliteit van de leiding. Deze maatregelen kunnen binnen de vigerende bestemming van de leiding uitgevoerd worden.

Daar waar de gasleiding het plangebied kruist is deze weer van dezelfde dubbelbestemming voorzien. Dit betekent dat voor graaf- en grondroerende werkzaamheden boven of in de nabijheid van de leiding een omgevingsvergunning aangevraagd moet worden. Een dergelijke vergunning wordt verleenbaar geacht in het kader van de beoogde ontwikkeling.

Conclusie

Het aspect externe veiligheid vormt geen belemmering voor het plan.

4.8 Geluid

Algemeen

In het kader van een goede ruimtelijke ordening dient bij ruimtelijke ontwikkelingen te worden onderzocht in hoeverre na realisatie van een plan sprake is van een aanvaardbare geluidsituatie. In de Wet geluidhinder (Wgh) zijn regels en grenswaarden opgenomen. De Wgh geeft aan dat een akoestisch onderzoek moet worden uitgevoerd bij het verlenen van een omgevingsvergunning indien het plan een geluidgevoelig object mogelijk maakt binnen een geluidszone van een bestaande geluidsbron of indien het plan een nieuwe geluidsbron mogelijk maakt.

Betekenis voor planvoornemen

Er wordt binnen het planvoornemen geen geluidgevoelig object of een nieuwe geluidsbron mogelijk gemaakt.

Conclusie

Het aspect geluid vormt geen belemmering voor het plan.

4.9 Luchtkwaliteit

Algemeen

De Wet Milieubeheer geeft het kwaliteitsniveau aan waaraan de buitenlucht moet voldoen om ongewenste effecten van luchtverontreiniging op de gezondheid van mensen te voorkomen. In deze wet staan luchtkwaliteitsnormen voor onder meer stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM10 en PM2,5). De Wet luchtkwaliteit schrijft voor dat bij ruimtelijke en verkeersplannen onderzoek moet worden gedaan naar de effecten op de luchtkwaliteit. Uit onderzoek is gebleken dat slechts bij hoge verkeersintensiteiten in grotere stedelijke gebieden overschrijdingen van grenswaarden voorkomen. Op basis van artikel 5.16 Wm kan een ruimtelijk plan worden vastgesteld, indien aannemelijk is gemaakt dat het planvoornemen 'niet in betekenende mate' bijdraagt aan de concentratie in de buitenlucht van een stof. In het Besluit niet in betekenende mate bijdragen (NIBM), is omschreven dat een project ‘niet in betekenende mate’ bijdraagt aan de luchtkwaliteit als het project maximaal 3% van de grenswaarde bijdraagt aan de jaargemiddelde concentratie NO2, PM10 en PM2,5. Dit betekent dat projecten voldoen aan de Wet milieubeheer als de jaargemiddelde concentratie van zowel NO2, PM10 als PM2,5 met niet meer dan 1,2 µg/m3 toeneemt. De berekeningen met de NIBM-tool berusten op een worstcase situatie: voor de berekening van de concentratietoename zijn de kenmerken van het verkeer, de ontsluiting en de omgeving zo gekozen dat een situatie ontstaat met een maximale luchtverontreiniging.

Betekenis voor het plangebied

Er is geen sprake van een verkeerstoename. Daarom is het niet nodig om de NIBM tool in te zetten.

Conclusie

Het aspect luchtkwaliteit vormt geen belemmering voor het plan.

4.10 Water

Algemeen

Op grond van paragraaf 3.1 in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) moeten ruimtelijke plannen worden afgestemd met de waterschappen. Hiervoor moet bij Waterschap Hunze en Aa’s het proces van de digitale watertoets worden doorlopen. De watertoets is het proces van informeren, adviseren, afwegen en uiteindelijk beoordelen van waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten. In de watertoets worden de waterhuishoudkundige consequenties van het ruimtelijk plan beoordeeld en geconcretiseerd in termen van ‘vasthouden, bergen en afvoeren’ en ‘voorkomen, scheiden en zuiveren’. De resultaten van de watertoets (bijlage 5) zijn opgenomen in deze waterparagraaf.

Betekenis voor het plangebied

Het waterschap is via de watertoets op de hoogte gesteld van het plan. Daarnaast is voor de uitvoering van de waterstaatkundige werken bij het waterschap een watervergunning aangevraagd. Het peilbesluit hierover volgt later. Watercompensatie voor de toename in verharding, als gevolg van de aanleg van waterstaatkundige werken, is binnen het plangebied in voldoende mate aangebracht omdat met de natuurontwikkeling uitbreiding van waterberging is gecreëerd. Samen met het gebied Tusschenwater vormt Noordma na realisatie een groot dynamisch doorstroommoeras.

Conclusie

Het plan heeft geen effect op de waterhuishouding en is vanuit dit perspectief uitvoerbaar.

4.11 Verkeer en parkeren

De inrichting van polder Noorma als grootschalig dynamisch doorstroommoeras heeft tot gevolg dat de weg Noordma zijn functie zal verliezen en deels zal verdwijnen. Het eerste deel van deze weg, vanaf de Groningerstraat wordt aan de openbaarheid onttrokken. In het natuurgebied zal het asfalt worden verwijderd en verdwijnt het tracé volledig. De Meerweg krijgt een iets verhoogde ligging en wordt omgelegd richting jachthaven en paviljoen Meerzicht. Het gebruik van deze weg blijft ongewijzigd. Van een parkeervraag is geen sprake. Er loopt een en half verhard (fiets)pad door het gebied.

5.1 Systematiek

Het juridisch bindende gedeelte van het bestemmingsplan bestaat uit de verbeelding en planregels. De verbeelding heeft een functie als visualisering van de geldende bestemmingen en aanduidingen. Op de verbeelding hebben de percelen de bestemming Natuur gekregen. Ook zijn dubbelbestemmingen aangegeven, zoals voor de aanduiding van de ligging van een gasleiding en een hoogspanningsverbinding.

De regels bevatten het juridisch instrumentarium voor het regelen van het gebruik van de gronden, bepalingen omtrent de toegelaten bebouwing, regelingen betreffende het gebruik van aanwezige en/of op te richten bouwwerken. De regels zijn onderverdeeld in meerdere hoofdstukken. In paragraaf 5.2 worden per hoofdstuk de bepalingen toegelicht. De toelichting heeft geen juridisch bindende werking. De toelichting maakt juridisch ook geen deel uit van het bestemmingsplan, maar heeft wel een belangrijke functie bij de weergave en onderbouwing van het plan en ook bij de uitleg van bepaalde bestemmingen en regels.

5.2 Toelichting op de regels

6.1 Economische uitvoerbaarheid

Plankosten

Bij het opstellen van een bestemmingsplan dient de financiële haalbaarheid van het plan aangetoond te worden. Omdat het bestemmingsplan de planologische vertaling is van het herinrichtingsproject Noordma en Tusschenwater zijn er voor de gemeente geen andere kosten dan de kosten voor het voeren van de bestemmingsplanprocedure mee gemoeid.

Provincie Drenthe en Waterschap Hunze en Aa's zijn feitelijk initiatiefnemer voor het realiseren van nieuwe natuur en maatregelen in het kader van de KRW (kaderrichtlijn water). Het project wordt gerealiseerd met een POP3 subsidie voor 'niet-productieve investeringen voor herstel- of inrichtingsmaatregelen voor biodiversiteit 2018'. De beschikking is verleend in augustus 2019 en herzien in 2021. Het project is bekend onder nummer SNN-00491 en de subsidie bedraagt maximaal 7.544.324,35 euro inclusief BTW. Daarnaast zijn nog financiële middelen beschikbaar vanuit het Programma Natuur om de kosten van verankering van de gasleiding van de Gasunie te betalen. Het plan kan hiermee als financieel haalbaar aangemerkt worden.

Geen exploitatieplan nodig

Op grond van artikel 6.12, lid 1, van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) moet voor een bestemmingsplan een exploitatieplan worden vastgesteld indien er sprake is van een 'bouwplan'. Artikel 6.2.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) beschrijft wat een 'bouwplan' is. Het bestemmingsplan maakt geen bouwplan mogelijk. Een exploitatieplan is voor dit bestemmingsplan dan ook niet nodig.

6.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid / participatie

Dit bestemmingsplan maakt de uitvoering van het Inrichtingsplan De Hunze mogelijk. In het kader van dit project is meermaals met de omgeving gecommuniceerd over de verschillende planonderdelen. Er zijn inloop- en inspraakbijeenkomsten georganiseerd. Belanghebbenden en/of aanwonenden zijn hiervoor uitgenodigd. Het participatieverslag (bijlage 6 van deze bestemmingsplantoelichting) beschrijft de wijze waarop stakeholders en belangstellenden betrokken zijn bij de totstandkoming van de plannen voor Noordma en Zuidoevers II en op welke wijze er met ze is gecommuniceerd danwel betrokkenen zijn geïnformeerd. Naar aanleiding van de gemaakte opmerkingen tijdens de participatie momenten zijn aanpassingen aan het plan doorgevoerd om aan de wensen van omwonenden en belanghebbende tegemoet te komen. Deze zijn in het participatieverslag beschreven.

Het ontwerp bestemmingsplan heeft met ingang van 7 juli 2023 gedurende zes weken ter inzage gelegen overeenkomstig artikel 3.8, lid 1 van de Wet ruimtelijke ordening. Gedurende deze termijn is aan een ieder de mogelijkheid geboden een zienswijze te geven over het ontwerp bestemmingsplan. Tijdens de periode van ter inzage ligging is een zienswijze ontvangen van TenneT, Gasunie en IVN. De zienswijzen hebben geleid tot aanpassingen in het plan. De zienswijzen zijn samengevat en van een reactie voorzien in bijlage 7 van deze bestemmingsplantoelichting.