Omgevingsvergunning Oude Badweg 100 te Eelderwolde

3.1.1 Structuurvisie infrastructuur en ruimte

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) geeft een totaalbeeld van het ruimtelijk en mobiliteitsbeleid op rijksniveau en is de 'kapstok' voor bestaand en nieuw rijksbeleid met ruimtelijke consequenties. De SVIR vervangt de Nota Ruimte, de Structuurvisie Randstad 2040, de Nota Mobiliteit, de Mobiliteits-Aanpak en de Structuurvisie voor de Snelwegomgeving. Tevens vervangt het de ruimtelijke doelen en uitspraken in de volgende documenten: PKB Tweede structuurschema Militaire terreinen, de agenda landschap, de agenda Vitaal Platteland en Pieken in de Delta.

In de SVIR schetst het kabinet hoe Nederland er in 2040 uit moet zien: concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig. Het ruimtelijke- en mobiliteitsbeleid wordt meer aan provincies en gemeenten overgelaten. Hieronder valt bijvoorbeeld het landschapsbeleid. De Rijksoverheid richt zich op nationale belangen, zoals een goed vestigingsklimaat, een degelijk wegennet en waterveiligheid. Tot 2028 heeft het kabinet in de SVIR drie Rijksdoelen geformuleerd:

• de concurrentiekracht vergroten door de ruimtelijk-economische structuur van Nederland te versterken. Dit betekent bijvoorbeeld een aantrekkelijk (internationaal) vestigingsklimaat;
• de bereikbaarheid verbeteren;
• zorgen voor een leefbare en veilige omgeving met unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden.

De provincies en gemeenten krijgen in het nieuwe ruimtelijke beleid en mobiliteitsbeleid meer bevoegdheden. Bijvoorbeeld op het gebied van landschappen, verstedelijking en het behoud van groene ruimte. Provincies en gemeenten zijn volgens het kabinet beter op de hoogte van de situatie in de regio en de vraag van bewoners, bedrijven en organisaties. Daardoor kunnen zij beter afwegen wat er in een gebied moet gebeuren. Het opstellen van deze ruimtelijke onderbouwing past in die lijn.

3.1.2 Ladder voor duurzame verstedelijking

De Ladder voor duurzame verstedelijking (hierna: Ladder) is een instrument voor efficiënt ruimtegebruik, met een motiveringsvereiste voor het bevoegd gezag als nieuwe stedelijke ontwikkelingen planologisch mogelijk worden gemaakt. Bij besluit van 28 augustus 2012 is de Ladder toegevoegd aan artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) en vervolgens op 1 oktober 2012 in werking getreden. Op 1 juli 2017 is het Bro gewijzigd, waarbij een nieuwe Laddersystematiek geldt.
De Ladder staat als instrument niet op zichzelf, maar geeft mede vorm aan de systeemverantwoordelijkheid van de minister van Infrastructuur en Waterstaat voor een goede ruimtelijke ordening. Deze verantwoordelijkheid brengt met zich mee, dat de minister er voor zorgt dat decentrale overheden over de juiste instrumenten kunnen beschikken voor een zorgvuldige benutting van de ruimte. Hieronder wordt begrepen het voorkomen van overprogrammering, het faciliteren van groei, het anticiperen op stagnatie en het leefbaar houden van krimpregio's.

In deze ruimtelijke onderbouwing is er vanuit gegaan dat een dergelijke 'nieuwe stedelijke ontwikkeling' zoals bedoeld in het Bro zich hier niet voordoet. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State beschouwt het mogelijk maken van één recreatiewoning niet als een 'nieuwe stedelijke ontwikkeling'. Een nadere toets aan de Ladder is derhalve niet aan de orde.

3.2.1 Omgevingsvisie Drenthe 2018

Op 3 oktober 2018 zijn door Provinciale Staten de Omgevingsvisie Drenthe en de Provinciale omgevingsverordening Drenthe geactualiseerd en vastgesteld. De Omgevingsvisie is het belangrijkste beleidsdocument van de provincie. Met deze actualisatie krijgen gemeenten meer handvatten om met kernkwaliteiten om te gaan. Tegelijkertijd heeft de provincie een nadere verkenning en duiding voor de thema's energie, stedelijke ontwikkeling en vrijetijdseconomie uitgevoerd. De provincie wil bovenal ‘ontwikkelen met ruimtelijke kwaliteit’, mede vanuit de wetenschap dat landschapskwaliteit een belangrijke vestigingsfactor is. In de Omgevingsvisie worden zes kernkwaliteiten benoemd die inhoud geven aan de ruimtelijke kwaliteit. Deze kernkwaliteiten zijn:

• rust, ruimte, natuur en landschap;
• oorspronkelijkheid;
• naoberschap;
• kleinschaligheid (Drentse schaal);
• menselijke maat;
• veiligheid.

3.2.2 Provinciale omgevingsverordening Drenthe 2018

In de Provinciale omgevingsverordening zijn deze Drentse kernkwaliteiten doorvertaald als archeologie, aardkundige waarden, cultuurhistorie, landschap, rust en natuur.

De provincie heeft het voornemen om vier robuuste systemen te ontwikkelen. Deze vier systemen zijn: het sociaal-economisch systeem, het watersysteem, het landbouwsysteem en het natuursysteem. Binnen deze systemen staat de ontwikkeling van de hoofdfunctie (respectievelijk wonen en werken, water, landbouw en natuur) voorop. Een robuust systeem wil zeggen dat een verstoring als gevolg van een ontwikkeling geen significante gevolgen heeft voor het functioneren van het systeem.

Ruimtelijke kwaliteit

De provincie wil ontwikkelingen stimuleren die een bijdrage leveren aan de ruimtelijke kwaliteit. Deze kwaliteit zit voor de provincie in het zorgvuldig gebruikmaken van de ruimte, het behouden en waar mogelijk versterken van de kernkwaliteiten en het waarborgen van de kwaliteit van het milieu en de leefomgeving.

In de Omgevingsverordening is daarom opgenomen dat in een ruimtelijke onderbouwing uiteengezet wordt dat met het desbetreffende plan wordt bijgedragen aan behoud en ontwikkeling van de bij het plan betrokken kernkwaliteiten conform het provinciaal beleid en de sturingsniveaus zoals die zijn verwoord in de Omgevingsvisie. Daarnaast mag een ruimtelijke onderbouwing geen nieuwe activiteiten dan wel een wijziging van bestaande activiteiten mogelijk maken die de kernkwaliteiten significant aantasten.

Kernkwaliteiten

In het navolgende is aangegeven welke specifieke waarden of kenmerken van invloed zijn op deze ruimtelijke onderbouwing.

Op grond van de kernkwaliteit Aardkundige waarden is voor het projectgebied een generiek beschermingsniveau van toepassing. Op grond van het provinciaal beleid is de initiatiefnemer verantwoordelijk om vroegtijdig in het planproces inzichtelijk te maken op welke wijze de aardkundige kwaliteiten voor nieuwe plannen worden benut. In paragraaf 4.1 wordt hier nader op ingegaan.

Op grond van de kernkwaliteit Landschap ligt het projectgebied in het wegdorpenlandschap van de laagveenontginning. In dit landschap zijn met name het open weidegebied en de smalle verkaveling met het fijnmazige slotenpatroon van provinciaal belang. Het projectgebied ligt op een bestaand recreatieterrein. Derhalve is er geen sprake van aantasting van het landschap. De kernkwaliteit is dan ook niet in het geding.

Met betrekking tot de kernkwaliteit Cultuurhistorie ligt het projectgebied in de aanduiding 'Beleid eisen stellen' en in het deelgebied Kop van Drenthe. De provincie Drenthe verwacht van de initiatiefnemer dat de cultuurhistorische samenhang als drager voor nieuwe plannen wordt gebruikt. Ontwikkelingen dienen voort te bouwen op de bestaande cultuurhistorische samenhang. Het voornemen houdt rekening met de huidige beplanting en de bestaande cultuurhistorische waarden. Derhalve is er geen sprake van aantasting van deze kernkwaliteit.

3.3.1 Beleidsvisie Meerschap Paterswolde 2012

In het Meerschap Paterswolde werken de gemeenten Groningen en Tynaarlo samen aan het beheer van het Paterswoldsemeer, het Hoornsemeer, de Hoornseplas en de omliggende recreatie- en natuurgebieden. De samenwerking is geregeld in de Wet gemeenschappelijke regelingen. In die wet staat dat gemeenten of provincies bevoegdheden kunnen overdragen aan een samenwerkingsverband, de zogenaamde Gemeenschappelijke Regeling.

Het Meerschap Paterswolde behartigt voor de samenwerkende gemeenten de belangen op drie beleidsterreinen:

• recreatie;
• natuurbescherming;
• landschapsverzorging.

Het Meerschap Paterswolde behartigt de belangen onder meer door:

• de instandhouding en verbetering van het natuur- en landschapsschoon;
• het onderhoud en de exploitatie van inrichtingen en eigendommen;
• het vaststellen van verordeningen, die de belangen van de recreatie, natuurbescherming of landschapsverzorging betreffen, al dan niet door strafbepalingen of bestuursdwang te handhaven;
• advisering over bouw- en ruimtelijke plannen.

3.4.1 Structuurplan

De gemeente Tynaarlo heeft voor haar grondgebied een structuurplan opgesteld (vastgesteld 10 oktober 2006). Het Structuurplan is kaderstellend en initiërend voor het ruimtelijk beleid. Tevens dient het als communicatiemiddel richting de bevolking inzake toekomstige veranderingen en koersbepaling.

Binnen de beleidsterreinen wonen, archeologie, cultuurhistorie, natuur en landschap en omgevingsveiligheid zijn inmiddels afzonderlijke visies opgesteld. Wat nog relevant is voor het projectgebied, komt in het navolgende aan bod.

Het Structuurplan geeft aan dat recreatie en toerisme zijn vergroeid en verweven met de gemeente. Tynaarlo heeft een veelzijdig toeristisch-recreatief aanbod ter beschikking: enkele grote dagrecreatieve parken, campings, complexen vakantiewoningen en - wat de meeste Drentse gemeenten ontberen - waterrecreatie. De aanwezigheid van twee grote meren met een regionaalrecreatieve functie en het voor Nederland unieke Nationaal Landschap Drentsche Aa bewijzen dat Tynaarlo op de kaart staat. Deze unieke positie maakt de gemeente tot een aantrekkelijke bestemming voor toeristen en recreanten.

De gemeente wil voor haar gasten een gevarieerd en kwalitatief hoogwaardig aanbod van verblijfsmogelijkheden mogelijk maken. Hieronder wordt verstaan toeristische kampeerplekken, verhuurplekken voor stacaravans en chalets, seizoenplekken en eenvoudige maar ook luxe recreatiewoningen. Deze accommodaties staan op terreinen met een grote verscheidenheid. Dit loopt uiteen van een boerencamping in de openheid van het platteland tot een luxueus bungalowcomplex aan het Zuidlaardermeer.

3.4.2 Archeologie

In de Structuurvisie Archeologie, welke vastgesteld is op 28 mei 2013, is vastgelegd op welke wijze de gemeente Tynaarlo wil omgaan met het archeologisch erfgoed. De Structuurvisie Archeologie inventariseert de bekende en verwachte archeologische waarden en geeft invulling aan het ruimtelijke beleid. Het belangrijkste instrumenten daarbij zijn de bestemmingsplannen en de beheersverordeningen. In deze bestemmingsplannen en beheersverordeningen zullen te beschermen zones worden aangewezen en van op maat gesneden bestemmingsregels worden voorzien.

In paragraaf 4.1 wordt nader ingegaan op het aspect archeologie.

3.4.3 Cultuurhistorie

De gemeente heeft ten behoeve van het aspect cultuurhistorie de Structuurvisie Cultuurhistorie 2014-2024 vastgesteld. Het doel van deze visie is het borgen van cultuurhistorisch erfgoed. De gemeente heeft het waarborgen van het erfgoed en de ruimtelijke identiteit van Tynaarlo samengevat in één centrale boodschap: de gemeente wil historische structuren en karakteristieken herkenbaar houden, de kwaliteit bewaken en de historische gelaagdheid in acht nemen.

In paragraaf 4.3 wordt nader ingegaan op het aspect cultuurhistorie.

3.4.4 Beleidsvisie Omgevingsveiligheid

In de Beleidsvisie Omgevingsveiligheid, welke is vastgesteld op 26 februari 2019, wordt een visie en ambitie gegeven op welke wijze wordt omgegaan met het aspect veiligheid. Om zowel ruimte te bieden aan de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente als ervoor te zorgen dat er geen onnodige of onacceptabele veiligheidsrisico’s worden gelopen is het wenselijk om sturing te geven aan de situering van bedrijven met een risicocontour en aan ruimtelijke ontwikkelingen binnen bestaande risicocontouren of aandachtsgebieden. Door onderscheid te maken in verschillende gebieden met verschillende ruimtelijke functies en daaraan gebiedsgerichte ambities te koppelen, combineert de gemeente Tynaarlo de gewenste veiligheidsniveaus optimaal met de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen.

In deze omgevingsveiligheidvisie worden de volgende gebieden onderscheiden:

• woonwijken;
• bedrijventerreinen;
• buitengebied.

Het projectgebied is gelegen in het deelgebied buitengebied. Voor het buitengebied van het gemeentelijk grondgebied kiest de gemeente Tynaarlo voor een veiligheidsniveau dat voor een groot deel gelijk is aan dat van bedrijventerreinen. In paragraaf 4.5 wordt nader ingegaan op het aspect externe veiligheid.

3.4.5 Welstandsnota

De welstandsnota bevat criteria waaraan een bouwplan qua uiterlijke verschijning wordt getoetst. De welstandscriteria zijn onderverdeeld naar ligging, massa en vorm, gevelopbouw, detaillering en materiaal- en kleurgebruik.

Op 27 juni 2019 heeft de welstandscommissie positief geadviseerd over het bouwplan. Het bouwplan voldoet aan de redelijke eisen van welstand.

4.4.1 Soortenbescherming

Onderdeel van de Wnb is soortenbescherming van planten en dieren. Dit betreffen:

• alle van nature in Nederland in het wild voorkomende vogels die vallen onder de Vogelrichtlijn (Wnb art. 3.1-3.4);
• dier- en plantensoorten die beschermd zijn op grond van de Habitatrichtlijn en de verdragen van Bern en Bonn (Wnb art. 3.5-3.9);
• nationaal beschermde dier- en plantensoorten genoemd in de bijlage van de wet (Wnb art. 3.10-3.11).

Van deze laatst genoemde groep beschermde soorten mogen provincies een zogenaamde 'lijst met vrijstellingen' opstellen (Wnb art. 3.11). Voor de soorten op deze lijst geldt een vrijstelling van de verboden genoemd in art. 3.10 eerste lid van de Wnb.

Inventarisatie

Uit het raadplegen van de Nationale Database Flora en Fauna (NDFF) via Quickscanhulp.nl (© NDFF - quickscanhulp.nl 27-05-2019 12:54:01) blijkt dat binnen een straal van een kilometer rond het projectgebied diverse beschermde dier- en plantensoortensoorten bekend zijn. Het betreffen amfibieën, zoogdieren vogels met jaarrond beschermde nesten, de libellensoort groene glazenmaker en de vaatplantensoort stijve wolfsmelk.

In het grasveld groeien verschillende grassoorten zoals hazenzegge, Engels raaigras, gestreepte witbol en plantensoorten als pinksterbloem, pitrus, moerasrolklaver, kruipend zenegroen en hondsdraf.

Tussen de beschoeiing groeien enkele varens en wat jonge boompjes. De aangetroffen soorten duiden op vochtige, matig voedselrijke omstandigheden. Beschermde varens en andere beschermde plantensoorten zijn niet aangetroffen. Uit de omgeving is de beschermde vaatplant stijve wolfsmelk bekend(Quickscanhulp.nl). Stijve wolfsmelk is een zeer zeldzame soort die vooral voorkomt op kalkrijke akkers. Deze en andere beschermde soorten zijn gezien de inrichting en de voedselrijkdom niet in het projectgebied te verwachten.

Nesten van broedvogels met jaarrond beschermde nesten zijn niet aangetroffen of te verwachten in het projectgebied. Zowel het schuurtje als de stacaravan zijn ongeschikt voor huismus of gierzwaluw. Het projectgebied kan wel een klein onderdeel vormen van het foerageergebied van vogels met jaarrond beschermde nesten, zoals huismus (Quickscanhulp.nl). In de heggen in het projectgebied kunnen verder algemene vogelsoorten, zoals merel, heggemus en roodborst tot broeden komen.

De schuur en de stacaravan zijn niet geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen, door het ontbreken van toegang tot potentiele verblijfplaatsen en door het ontbreken van beschutte plekken met een geschikt microklimaat. In het projectgebied zijn ook geen bomen aanwezig. Hierdoor kunnen vleermuisverblijfplaatsen uitgesloten worden. Het projectgebied zelf is deels geschikt als foerageergebied voor vleermuizen zoals gewone dwergvleermuis, laatvlieger, die in de directe omgeving van het projectgebied bekend zijn (Quickscanhulp.nl). De watervleermuis en meervleermuis zullen voornamelijk foerageren boven het Paterswoldse meer.

Het projectgebied biedt marginaal geschikt leefgebied voor een aantal algemene grondgebonden zoogdiersoorten zoals egel en huisspitsmuis. Voor de te verwachten algemene soorten geldt in de provincie Drenthe een vrijstelling van de verbodsartikelen van de Wnb bij ruimtelijke ontwikkelingen.

Uit de directe omgeving van het projectgebied is het voorkomen van de niet-vrijgestelde zoogdiersoorten eekhoorn, boommarter, steenmarter, otter en waterspitsmuis bekend (Quickscanhulp.nl). Voor de boommarter en eekhoorn ontbreekt geschikt leefgebied vanwege het ontbreken van geschikte opgaande beplanting. Het projectgebied biedt ook geen geschikte verblijfplaatsen voor de andere niet-vrijgestelde zoogdiersoorten. Sporen van steenmarter of andere niet-vrijgestelde zoogdiersoorten zijn ook niet aangetroffen tijdens het veldbezoek. Hooguit vormt het projectgebied een zeer klein onderdeel van het foerageergebied van steenmarter.

Het Paterswoldsemeer is geschikt voortplantingsbiotoop voor enkele algemene amfibieënsoorten, zoals gewone pad, kleine watersalamander en bruine kikker (Quickscanhulp.nl). Door de hoge beschoeiing kunnen deze soorten echter niet in het plangebied komen. Voor deze algemene soorten geldt in de provincie Drenthe ook een vrijstelling van de verbodsartikelen van de Wnb bij ruimtelijke ontwikkelingen.

Geschikt leefgebied voor beschermde soorten uit de soortgroepen reptielen, ongewervelden en vissen is niet aanwezig en deze zijn zodoende ook niet te verwachten in het projectgebied.

Toetsing

Bij uitvoering van het project verandert het foerageergebied voor huismus en wordt mogelijk minder geschikt. Het projectgebied vormt echter hooguit een klein onderdeel van het foerageergebied van huismus en bovendien is in de directe omgeving in ruime mate alternatief foerageergebied aanwezig voor deze soort waarvan de nesten jaarrond beschermd zijn. Negatieve effecten door verlies van foerageergebied treden dan ook niet op.

Voor de overige vogelsoorten geldt dat, indien werkzaamheden tijdens het broedseizoen worden uitgevoerd, in gebruik zijnde nesten van vogels in de directe omgeving kunnen worden verstoord of vernietigd. Dit is bij wet verboden. Vernietiging of verstoring van in gebruik zijnde nestplaatsen kan voorkomen worden door bij de planning en uitvoering van de werkzaamheden rekening te houden met het broedseizoen. Een standaardperiode voor het broedseizoen is er niet; van belang is of een broedgeval aanwezig is, ongeacht de periode. Voor de meeste vogels geldt evenwel dat het broedseizoen ongeveer van 15 maart tot 15 juli duurt.

Het projectgebied heeft beperkte waarde als foerageergebied voor vleermuizen en steenmarters. In de omgeving van het projectgebied is bovendien in ruime mate alternatief en deels ook hoogwaardiger foerageergebied voor deze soort(groep)en aanwezig. Negatieve effecten zijn dan ook niet aan de orde.

Als gevolg van de werkzaamheden kunnen tot slot verblijfplaatsen van enkele vrijgestelde beschermde amfibieën- en zoogdiersoorten worden vernietigd en verstoord. Ook kunnen hierbij enkele exemplaren worden gedood. De aanwezige beschermde soorten worden niet in hun voortbestaan bedreigd en vallen in de vrijstellingsregeling bij ruimtelijke ontwikkelingen in de provincie Drenthe. Voor deze soorten hoeft geen ontheffing te worden aangevraagd. Wel geldt voor deze soorten de zorgplicht van de Wet natuurbescherming.

4.4.2 Gebiedsbescherming

Voor onderhavig projectgebied is de volgende wet- en regelgeving op het gebied van gebiedsbescherming relevant: de Wnb en de provinciale structuurvisie en verordening.

In de Wnb is de bescherming van specifieke natuurgebieden geregeld. Het betreft de Natura 2000-gebieden, die een internationale bescherming genieten. Plannen en projecten met negatieve effecten op deze gebieden zijn vergunningsplichtig. Relevant daarbij is dat de Wnb een externe werking kent. Van externe werking is sprake als activiteiten buiten een Natura 2000-gebied van invloed zijn op de natuurwaarden in een Natura 2000-gebied.

Het Natuurnetwerk Nederland (NNN) (voormalig Ecologische Hoofdstructuur) is een samenhangend netwerk van bestaande en nog te ontwikkelen belangrijke natuurgebieden in Nederland en vormt de basis voor het natuurbeleid. Het NNN is als beleidsdoel opgenomen in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. De provincies zijn verantwoordelijk voor de begrenzing, ontwikkeling en bescherming van het NNN. De begrenzing en ruimtelijke bescherming van het NNN is voor provincie Drenthe uitgewerkt in de Omgevingsvisie Drenthe en de bijbehorende Provinciale Omgevingsverordening Drenthe.

Inventarisatie

Het projectgebied ligt niet in of grenst niet aan een in het kader van de Wnb beschermd gebied. Het meest nabijgelegen gebied beschermd middels de Wnb betreft het Natura 2000-gebied 'Leekstermeergebied' wat is gelegen op een afstand van ruim 3,5 kilometer ten westen van het projectgebied.

Het meest nabijgelegen NNN-gebied ligt op circa 20 meter ten oosten van het projectgebied en omvat de vaarverbinding tussen het Paterswoldsemeer, Eelderwolde en de Onlanden met aangrenzende natte graslanden, ruigtes, struwelen en bossen.

Toetsing

Gezien de ligging van het projectgebied ten opzichte van beschermde gebieden en de aard van het plan, kunnen negatieve effecten op in het kader van de Wnb en het provinciaal ruimtelijk natuurbeleid beschermde natuurgebieden op voorhand worden uitgesloten.

4.4.3 Conclusie

Op basis van de uitgevoerde ecologische inventarisatie is gezien de aangetroffen terreinomstandigheden en de aard van het plan een voldoende beeld van de natuurwaarden ontstaan. Uit het onderzoek komt naar voren dat rekening moet worden gehouden met het broedseizoen van vogels. Nader onderzoek of een ontheffing van de Wnb is in dat geval niet nodig.

In verband met de mogelijke aanwezigheid van lichtgevoelige vleermuissoorten als meer- en watervleermuis op het Paterswoldsemeer dient de plaatsing van verlichting die lichtuitstraling op het oppervlaktewater veroorzaakt achterwege te blijven. In dat geval zijn geen negatieve effecten op vleermuizen te verwachten.

Een nadere analyse in het kader van de gebiedenbescherming van de Wnb of het provinciaal ruimtelijk natuurbeleid is niet noodzakelijk. Het plan heeft geen negatieve gevolgen voor de instandhoudingsdoelstellingen van natuurlijke habitats en soorten. Voor deze ontwikkeling is daarom geen vergunning op grond van de Wnb nodig. De ontwikkeling is daarnaast op het punt van provinciaal ruimtelijk natuurbeleid niet in strijd met de Provinciale Omgevingsverordening Drenthe.